Egmek, Bukmek, Ezmek

Benim de Sesim Var - Evrensel Hayat, 19 Nisan 2009
Doc. Dr. Serdar M. Degirmencioglu

Polis Haftasi sonunda bitti. Bitti ama arkasinda uzerinde mutlaka durulmasi gereken meseleler birakti. Gecen Pazar, Polis Haftasi boyunca yapilan etkinliklerde cocuklarin nasil hedef alindigini ve Istanbul'daki etkinlikleri ele almistim. Bu hafta ise buyuk kentler disindaki Polis Haftasi etkinliklerinde neler yapildigini, yapilan etkinliklerin yerel basina nasil yansidigini ve yerel basinin cocuklara yonelik olarak yurutulen calismalara nasil alet oldugunu ele almakta yarar goruyorum.

Samsun'daki toren

Polis Haftasi'nin en onemli gunu olan 10 Nisan'da Samsun ve cevresinde yapilan etkinlikleri yakalayabilmek icin Samsun ve cevresine yonelik yayin yapan yerel gazeteleri incelemek gerekiyor. Bu gazetelerin hemen hepsi "Polis Teskilati'nin 164. Kurulus Yildonumu Toreni" haberine bassayfada yer vermisler.

Daha ilk bakista bu torenlerde cocuklarin hedef alindigi anlasilmakta cunku haber fotografi olarak kullanilan fotograflarda cocuklar var. Haber Gazetesi bassayfasinda polis uniformasi giydirilmis bir ufak cocugun asker selami vermesine yer verilmis. Halk Gazetesi bassayfasinda ise toren kortejinde yer alan, onune bayrak asilmis akulu motosiklete bindirilmis ufak bir cocugun fotografi kullanilmis. Fotografin yaninda cocugun adi ve soyadi verilmis ve polis cocugu oldugu belirtilmis. Kullanilan dil, "protokolu selamlayan ... 6 yasindaki" gibi bir ibare iceriyor. Yani fotograf da, dil de berbat...

Bolgesel Arena Gazetesi ise bassayfada Vali Hasan Basri Guzeloglu’nun bulundugu bir fotografa yer vermis. Fotografta ucu uniformali (yani uniforma giydirilmis) alti cocuk yer aliyor. Vali elinde bayrak olan uniforma giydirilmis bir cocugun boynuna elini atmis, gulucukler saciyor. Durumun vehametinden haberdar olmadigi ortada.

Bu gazetenin orta sayfalari ise daha da korkunc: 8. ve 9. sayfaya yayilmis "Polisin Bayrami" basligi altinda on fotograf kullanilmis. Bu fotograflarin arasindaki en buyuk iki fotograf, Haber ve Halk gazetelerinin bassayfalarinda yer alan fotograflar. Haber Gazetesi 12. sayfadaki fotografta ise kortejden bir goruntu var. En az yirmi cocuk polis uniformalari ile yurutuluyorlar.

Goruluyor ki, yerel basin Polis Haftasi etkinliklerinde cocuklarin hedef alindigini dogruluyor ama bu fotograflarda yer alan goruntulerin ne anlama geldigini ele almak bir yana, tutarli bir sekilde bu calismalarin hedefe ulasmasi icin bir cesit araci rolu ustleniyor.

Ya ilceler?

Arena Gazetesi’nde Bafra'daki torene 11. sayfada yer verilmis. Buyuk fotografta biri uniformali iki cocuk bulunuyor. Kucuk fotografta ise bes cocuk var. Cocuklardan ikisine duz, ucune ise asker uniformasi veya bir cesit ozel tim uniformasi giydirilmis.

Haber Gazetesi Bafra'daki toren disinda Vezirkopru'deki kutlamaya da yer vermis. Kaymakam, Cumhuriyet Bassavcisi, Belediye Baskani gibi sivil yetkililerin katildigi torenin fotografinda ise sekiz cocuk var. Bu cocuklarin yedisi okul uniformasi ile torene katilmislar. Yani torende cocuklarin kullanilmasi sivil yetkililerin bilgisi ile ve gozlerinin onunde gerceklesmis.

Ilgi odagi

Bu ornekler cocuklarin torenlerde kullanilmasinin rastlantisal olmadigini, dusunulmus tasinilmis oldugunu gostermekte. Polis uniformasi giydirilmis cocuklarin "ilgi odagi" olacagi ve cocuklarin sevimliliginden yararlanilmak istendigine iliskin ipuclari da var. Arena 11. sayfada Tokat'ta yapilan torenlere yer verilirken, "Polis kiyafetli cocuklar ilgi odagi" basligi kullanilmis. Baslik ve yazi yetmeyecegi icin iki de fotograf konulmus. Fotograflarda gulen sirin cocuklar var. Polis de Turkcell vb. sirketler gibi cocuklari kullanarak kendini sevimli kilmaya calisiyor ve basin da yardima kosuyor.

Polisin sirin gorunme cabasina basin disinda yardim edenler de gayet bol. Ornegin, Bafra Belediye Baskani "Polisimiz milletin gonlunde taht kurdu" demis (Arena, s.10). Bafra Emniyet Mudurlugu tarafindan sehit polisler icin duzenlenen mevlide Bafra Belediye Baskani disinda Bafra Muftusu ve kimi sivil toplum orgutu temsilcileri de katilmis. Torene katilanlar arasinda BBP Bafra Ilce Baskani da bulunuyormus (Haber, s.14). Bu arada yerel gazetelere Polis Kurulus Yildonumu ilani veren hastane, turizm sirketi, otobus isletmecileri, kokteyl duzenleyen yemek sirketleri de var. Futbol maclarina kutlama pankartiyla cikanlar da spor sayfalarini susluyor.

Agac yasken egilir

Bu sene Polis Haftasi etkinliklerinde cocuklarin ellerine yine 'oyuncak' silah verildigi de gozlerden kacmadi. Bu akil almaz davranis Oktay Eksi'yi bile harekete gecirmis. Eksi, 13 Nisan'da Hurriyet'teki basyazisinda soyle yazmis: "Ellerine oyuncak silah verilmis 4-5 yaslarindaki 'polis' uniformali yavrular, oyuncaklarin namlusunu birbirine dogrultmus, 'polis'lik oynuyorlar. Senelerdir militarizme hep kucak acmis Hurriyet'te bile "Polis Haftasi" adiyla yapilan kepazeliklere karsi cikildigina gore gidisat gercekten vahim...

Ote yandan, Istanbul, Samsun, Giresun, Trabzon ve diger kentlerde islek noktalara asilmis bez afislerden gidisatin vehametinin anlasilmadigi goruluyor. "Polis vatan butunlugumuzdur" gibi ibareler tasiyan afisler bile var. Bu gibi afisleri asanlar, "Polis devletin temel diregidir" diyen Kemal Yazicioglu gibi insanlarin korkunc zihniyetini dile getiriyorlar.

Durum ortada. Toplumu militarizme ve dogmalara bogmak isteyenler, agaclari erkenden, daha yasken egmek istiyorlar. Onlarin derdi belli: Cocukken egelim, cocukken bukelim, cocukken ezelim.

Buna seyirci kalinamaz. Toplumun cocuklarini mutlaka bu zihniyetten korumasi ve kurtarmasi gerekiyor